English 
Vietnamese Toàn cầu hóa khiến cho việc chuyển đổi từ hệ thống kế toán Việt Nam VAS sang hệ thống kế toán quốc tế IFRS trở thành một vấn đề cấp bách đối với nhiều doanh nghiệp. Điều này không chỉ đúng đối với cho các doanh nghiệp toàn cầu hoạt động tại Việt Nam mà còn đúng đối với các doanh nghiệp Việt có vốn đầu tư nước ngoài, nhằm giúp các nhà đầu tư nước ngoài, những người không nắm rõ các chuẩn mực kế toán Việt Nam, có được thấu hiểu và tin tưởng hơn.
Vì sao các doanh nghiệp vẫn chưa sẵn sàng áp dụng các chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS)?
Chi phí cho việc áp dụng IFRS
Mặc dù IFRS làm tăng tính minh bạch tài chính cho người sử dụng báo cáo tài chính trên toàn thế giới, một số doanh nghiệp cho rằng hệ thống kế toán IFRS là quá phức tạp.
Ngoài ra, đối với một số doanh nghiệp vừa và nhỏ, việc đầu tư vào hệ thống kế toán IFRS khá tốn kém, bao gồm chi phí đào tạo nhân viên, tuyển chuyên viên kế toán có trình độ, cũng như các chi phí nâng cấp công nghệ nhằm hỗ trợ với các tiêu chuẩn báo cáo tài chính mới.
Tuy nhiên, doanh nghiệp không nên xem những vấn đề này là bất lợi khi hướng đến phát triển kinh doanh lâu dài.
Một số khác biệt cơ bản giữa chuẩn mực kế toán Việt Nam và chuẩn mực kế toán quốc tế IFRS
Nguyên nhân chính khiến các doanh nghiệp không sẵn sàng áp dụng IFRS là do những điểm khác biệt cơ bản giữa chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) và chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS).
Ví dụ, kế toán VAS dựa trên nguyên tắc giá gốc, trong khi đó IFRS dựa trên nguyên tắc giá trị hợp lý. Mặc dù xác định giá trị hợp lý không phải điều dễ dàng trong một số trường hợp, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường Việt Nam, khái niệm giá trị hợp lý đang được ủng hộ rộng rãi.
Ghi nhận dựa trên cơ sở giá gốc sẽ không đem lại cái nhìn đúng đắn về tình hình tài chính của doanh nghiệp, đặc biệt là đối với danh mục tài sản, phần mà giá trị hợp lý thay đổi theo thời gian, chẳng hạn như nhà đất, trang thiết bị, v.v...
Nhìn chung, các doanh nghiệp tại Việt Nam khi áp dụng IFRS cần phải áp dụng song song cả hai hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam và chuẩn mực kế toán quốc tế.
Thiếu quy định hạch toán kế toán cho một số khoản mục trong chuẩn mực kế toán Việt Nam
Theo Deloitte, các chuẩn mực kế toán Việt Nam được dựa trên chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS) được ban hành từ năm 2003 trở về trước và chuẩn mực kế toán Việt Nam vẫn chưa thông qua những chuẩn mực kế toán IFRS mới hoặc những sửa đổi cho chuẩn mực kế toán IAS. Chuẩn mực báo cáo tài chính IFRS đã đặt ra những chuẩn mực hạch toán kế toán cho một số hạng mục mà chuẩn mực kế toán Việt Nam chưa đặt ra.
Cho ví dụ, chuẩn mực kế toán Việt Nam vẫn chưa giải quyết vấn đề thanh tóan trên cở sở cổ phiếu (IFRS 2) mặc dù các công cụ tài chính này đã được sử dụng rộng rãi ở nhiều công ty. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp lớn cũng thường đầu tư vào các dự án riêng hoặc các công ty con trên cơ sở đầu tư tạm thời và giữ để bán, nhưng hệ thống kế toán Việt Nam vẫn chưa có chuẩn mực dành cho Tài sản dài hạn nắm giữ để bán và hoạt động không liên tục (IFRS 5). Ngoài ra, VAS chưa đề ra chuẩn mực đối với công cụ tài chính như IFRS 9 hiện có.
Những trở ngại khác
Việc chuyển đổi thuật ngữ kế toán từ tiếng Việt sang tiếng Anh cũng là một thách thức. Bên cạnh đó, như các chuẩn mực kế toán IAS, các chuẩn mực báo cáo tài chính IFRS cũng có thể được sửa đổi hoặc ngưng áp dụng, do vậy, các doanh nghiệp cần phải cập nhật thường xuyên để nắm bắt những thay đổi này.
Đọc thêm: TRG hợp nhất 3 hệ thống kế toán như thế nào?
Vì sao các doanh nghiệp nên cởi mở hơn trong việc áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế?
Việc chuyển đổi từ hệ thống kế toán Việt Nam sang chuẩn mực kế toán quốc tế IFRS đòi hỏi thiết lập những khái niệm mới và thay đổi những khái niệm cũ. Các doanh nghiệp chuyển đổi từ chuẩn mực kế toán Việt Nam sang chuẩn mực kế toán quốc tế cần trang bị những kiến thức cần thiết để xử lý thông tin giao dịch nhằm ghi nhận và ghi chú chi tiết hơn, theo yêu cầu nghiêm ngặt hơn của chuẩn mực báo cáo quốc tế. Mặc dù việc chuyển đổi cần thời gian và nỗ lực, áp dụng IFRS sẽ đem đến nhiều lợi ích.
Theo tiêu chuẩn báo cáo tài chính nhất quán của IFRS, tình hình tài chính của doanh nghiệp được phản ánh chính xác và nhất quán hơn, cho phép các nhà quản lý và các nhà đầu tư trên toàn thế giới đưa ra quyết định tốt hơn. Hơn nữa, áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế sẽ giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về giá trị của nó trên thị trường thế giới.
Điều này đặc biệt có lợi khi liên quan đến sáp nhập và mua lại (M&A), so sánh với các đối thủ cạnh tranh, thúc đẩy hợp tác với các đối tác nước ngoài và thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.
Các bài viết liên quan:
- Báo cáo tài chính theo chuẩn mực IFRS
- Phương pháp tiếp cận quá trình chuyển đổi sang IFRS
- Tầm quan trọng của việc triển khai phần mềm hỗ trợ IFRS
